Parabolanoi

"De acuerdo con Pukui..."

Mary Kawena Pukui

Ka Mo'olelo o Poohakuohanalei a me Poohakuoleekia

"I ka hele 'ana mai o Pele a me kona 'ohana mai Kahiki mai, 'o ka Poohakuohanalei, Poohakuoleekia, Poohakuokua, Poohakuomaalei, Poohakuoka'a, Poohakuokaane, Poohakuloa a me Poohakuolono kekahi i hele puu mai melaakou i naa moku o Hawai'i nei.

Noho 'o Poohakuohanalei i Kaua'i, a 'o Poohakuoleekia i Kapoho, Puna, a 'o Poohakuokua a me ka Poohakuolono i Ka'uu, Hawai'i. 'O Poohakuloa i 'Oola'a, Hawai'i, a ma hope mai 'o ia i hele hou mai ai mai ai i ka mokupuni 'o O'ahu. A 'o ka Poohakumaalei ho'i, i Makapu'u O'ahu. 'O ka Poohakuoka'a, he poohaku kaka'a ia ma naa wahi aana e makemake ai. No laila, ua hiki'ole ke hoo'ike akaaka 'ia kona wahi noho pa'a. A i Kona i noho ai ka Poohakuokaane. 'O keeia mo'olelo, no ka Poohakuohanalei a me ka Poohakuoleekia.

I ka hele 'ana o Pele a noho pa'a i naa kuahiwi o Hawai'i, huu a'ela kona aloha iaa Pookakuohanalei e noho ana ma Kaua'i; no laila, ki'i aku nei 'o ia iaa ia e ho'o a'e ma kona wahi noho ma Hawai'i. Ho'i aku nei ka Poohakuohanalei a noho puu me Pele a me kona 'ohana i luna o Moku'aaweoweo.

I kekahi manawa noo ho'o, hele laakou i Puna i ka 'au'au kai, ka he'e hoolua, a me naa le'ale'a 'ee a'e o ia waa. I naa wahi a laakou e hele ai i naa le'ale'a, 'o ka Poohakuoleekia kekahi i hele puu me laakou. No ka ho'ohihi o ka mai i ko laaua ho'aao. 'Ike aku nei 'o Pele i ko laaua makemake loa o kekahi i kekahi a haa'awi maila 'o ia i kona 'ae.

I ko laaua ho'aao 'ana, ho'i aku nei laaua i kahi o ka Poohakuoleekia i wae ai i home no laaua. Eia no o laaua ke kuu nei ma keelaa pu'u a hiki i keeia laa. 'O ka mo'olelo o laaua me ke kupua Kaalaikini, he mo'olelo ia i kama'aaina i ko Puna po'e."

Mary Kawena Pukui

canción

Ka Mōhai 'Ulu

"I kekahi mau kaikamahine e pūlehu 'ulu ana i ke kula, ua kaena a'e nei lāua i ko lāua mau akua. 'I a'e nei kekahi, "'O Laka ko'u akua, he akua maika'i." 'Ōlelo maila ho'i kona kōko'olua. "O Kapo ko'u akua, he akua 'olu'olu."

Iā lāua e nanea ana i ke kaena i ko lāua akua, ua 'ō'ili maile he luahine. 'Ī maila ia i ke kaikamahine mua,

"Na'u ho'i kahi 'ulu āu."

"'A'ole," i pane mai ai ke kaikamahine, "na Laka ka'u 'ulu."

"He akua mana nō anei 'o Laka?"

"'Ae, he akua mana nō."

"Na'u ho'i kekahi wai o kāu hue wai."

"'A'ole nō; na Laka nō kēia wai."

A huli mai nei ka luahine i ka lua o ke kaikamahine a noi mai nei i ka 'ulu. Ua 'ike nō kēiā kaikamahine, 'a'ohe 'o ia i ho'ohiki i kāna 'ulu me ka 'olu'olu. I ka pau 'ana o ka 'ai 'ana a ka luahine, ua noi maila 'o ia i ka wai 'o kāna hue wai, a ua loa'a aku nō.

'Eu a'e nei ua luahine nei e hele, a ma mua o kona hele loa 'ana, 'ōlelo maila 'o ia i ka mea i hā'awi lokomaika'i aku i ka 'ulu iā ia, "Ō ho'i a hō'ike aku i kou mau mākua e ho'olako i ka hale i ka 'ai a lawa, a e kau i ka lepa i nā kihi pā ma mua o ka hala 'ana o ke anahulu." I ka hō'ike 'ana aku o kēia kaikamahine i kēia mea i kona 'ohana, ua 'ike koke maila lākou i ka lokomaika'i o ke kaikamahine iā ia.

Ua ho'okō 'ia nā kauoha a pau a i ka piha 'ana o ka 'umi lā, ua 'ika 'ia ka 'ā o ka pele i luna o Moku'āweoweo. Ua kahe ka pele i Ka'ū a ua pau kekahi po'e hale i ka luku 'ia a koe nō ka hale a me ka 'ohana o ke kaikamahine lokomaika'i.

Ua a'o mau nā mākua a me nā kūpuna i kā lākou mau pulapula 'a'ole e pī, 'a'ole ho'i e pane kīko'olā i nā malihini, o hiki mai auane'i ka lā e pane kū 'ia ai o Pele ke hele mai 'o ia, a pō'ino lākou."

Mary Kawena Pukui

canción